GIỚI THIỆU VỀ MARK MINERVINI:
Mark Minervini được coi là một trong những nhà giao dịch chứng khoán thành công nhất ở Mỹ, ông đã chinh chiến ở Phố Wall trong hơn 37 năm. Là tác giả của những quyển sách bán chạy nhất như: Phù thủy chứng khoán, giao dịch như một nhà vô địch.
Hiệu suất đầu tư của Mark rất đáng ngạc nhiên. Trong khi nhiều nhà giao dịch sẽ rất vui mừng khi họ đạt hiệu suất sinh lời là 128%/ năm, thì đối với Mark đó lại là một con số nhỏ nhất, lợi nhuận trung bình hàng năm của Mark là 220%.
Để chứng minh phương pháp giao dịch SEPA của mình, ông đã bỏ ra 250k$ vào năm 1997 để tham gia “Giải vô địch đầu tư Hoa Kỳ”, ông giao dịch quyền chọn và hợp đồng tương lai với đòn bẩy cao. Mark đã chiến thắng cuộc thi với mức sinh lợi là 155%.
24 năm sau, ông tham gia giải một lần nữa với số vốn 1 triệu USD, và lần này ông phá vỡ kỷ lục của Giải vô địch đầu tư Hoa Kỳ với mức sinh lợi là 334.8%.
Mọi người có thể Google search nếu muốn biết về Mark nhiều hơn. Còn trong giới hạn bài viết này mình sẽ đi vào nội dung của quyển sách cũng như cách tư duy của Mark như thế nào.
THINK AND TRADE LIKE A CHAMPION – MỤC LỤC
Trong quyển sách này sẽ được chia thành 11 phần với các nội dung như sau:
Phần 1: Luôn tuân thủ kế hoạch
Phần 2: Trước tiên, hãy nghĩ đến rủi ro
Phần 3: Không bao giờ chấp nhận rủi ro hơn lãi kỳ vọng
Phần 4: Hiểu rõ năng lực bản thân
Phần 5: Lãi kép số tiền, đừng lãi kép sai lầm
Phần 6-7: Nên mua cổ phiếu như thế nào và khi nào
Phần 8: Xác định quy mô vị thế tối ưu
Phần 9: Khi nào nên bán và chốt lợi nhuận
Phần 10: Tám chìa khóa mở ra cánh cửa trở thành nhà giao dịch siêu hạng
Phần 11: Tư duy của nhà vô địch đầu tư chứng khoán
Ở các phần của quyển sách mình sẽ tóm tắt những ý chính cốt lõi, kèm theo là lồng những suy nghĩ của mình, và đối chiếu với thị trường chứng khoán VN, giúp cho mọi người có thể nắm được nội dung của từng phần. Tuy nhiên mình vẫn khuyến khích mọi người nên mua sách về đọc đầy đủ để có thể nghiền ngẫm tốt hơn.
PHẦN 1: LUÔN TUÂN THỦ KẾ HOẠCH
1.1 Xây dụng quy trình
Giao dịch chứng khoán thực sự rất khắc nghiệt, chỉ 5% trên thị trường là người chiến thắng (ở đây mình nói nhỏ lẻ chứ không nói đến các đội lái hay các quỹ đầu tư). Vậy tại sao bạn lại đặt cược tiền mà không có sự chuẩn bị chu đáo, và rất nhiều NĐT nhỏ lẻ vẫn đang làm như thế.
Không có một cổ phiếu nào là cổ phiếu an toàn, tất cả cổ phiếu đều mang tính rủi ro, kể cả từ blue chip, midcap hay penny. Chỉ có laf khi blue chip rơi thì vẫn có thanh khoản, bạn muốn vẫn có thể thoát ra được, nhưng khi penny rơi thì rất dễ mất thanh khoản, rất nhiều cổ phiếu sau khi sàn hơn 10 phiên mới bắt đầu có lực cầu mua vào.
Bằng cách định nghĩa trước một vài tham số, chúng ta có thể biết liệu các giao dịch có diễn ra theo đúng kế hoạch hay không. Những thành phần chính của Kế hoạch giao dịch bao gồm:
- Điểm mở vị thế “được hệ thống hóa” nhằm xác định chính xác cái gì là yếu tố kích hoạt quyết định mua vào.
- Xử lý rủi ro như thế nào, phải làm gì nếu giao dịch chống lại bạn, hoặc nếu lý do bạn mua cổ phiếu đã đột ngột thay đổi?
- Bảo vệ lợi nhuận ra sao?
- Xác định quy mô vị thế (số lượng cổ phiếu mua vào) như thế nào, và khi nào cần quyết định tái cơ cấu lại danh mục?
1.2 Kế hoạch ứng phó khẩn cấp
Trong vai trò của một nhà đầu cơ cổ phiếu, mục tiêu của bạn là luôn ở trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu hay sẵn sàng giao dịch với một vài sự kiện bất ngờ. Bạn nên có một kế hoạch ứng phó khẩn cấp cho một số tình huống sau:
- Đâu là mức giá để đóng vị thế khi giao dịch không như ý muốn.
- Cổ phiếu phải diễn biến như nào để quyết định mua vào lại sau khi đã bán ra.
- Tiêu chí nào để bán cổ phiếu lúc còn đang tăng mạnh để bảo vệ lợi nhuận.
- Khi nào nên bán cổ phiếu bị suy yếu để bảo vệ lợi nhuận.
- Cần xử lý ra sao với các tình huống thảm họa và những biến động bất ngờ yêu cầu phải thay đổi quyết định ngay lập tức trong bối cảnh có áp lực (chiến tranh, yếu tố chính trị,…).
Kế hoạch ứng phó khẩn cấp bao gồm các yếu tố:
- Mức dừng lỗ ban đầu:
Trước khi vào lệnh, tôi tính toán điểm cut loss tối đa – là mức giá mà tôi sẽ thoát toàn bộ vị thế nếu giao dịch chống lại tôi. Thời điểm giá chạm vào điểm cut loss, tôi bán hết mà không chần chừ thêm. Một khi thoát khỏi cổ phiếu đó, tôi đánh giá lại tình hình với cái đầu sáng suốt hơn. Một khi cổ phiếu tăng giá, điểm cắt vị thế được nâng lên để bảo vệ lợi nhuận. - Tiêu chí mở lại vị thế:
Một cổ phiếu đã tạo ra tín hiệu mua nhưng bất ngờ bị điều chỉnh hoặc kéo ngược mạnh khiến cho giá chạm điểm cắt lỗ. Điều này vẫn thường xảy ra khi thị trường biến động mạnh. Thông thường, một cổ phiếu có các yếu tố cơ bản tốt có thể hồi phục trở lại sau khi trải qua một đợt kéo mạnh, thiết lập nền giá mới và tạo điểm mua thích hợp. Rất thường xuyên, tín hiệu mua lần thứ hai thậm chí còn mạnh hơn tín hiệu mua đầu tiên vì cổ phiếu nãy đã giũ bỏ cơ số nhỏ lẻ non gan.
Không nên giả định một cổ phiếu sẽ nhanh chóng hồi phục sau khi đã chạm vào điểm dừng lỗ, NĐT luôn phải biết bảo vệ bản thân và sẵn sàng cắt lỗ. Nhưng nếu bạn vừa đóng vị thế do chạm vào điểm cắt lỗ, cũng đừng vội loại trừ cổ phiếu này ra khỏi danh sách ứng viên tiềm năng. Nếu cổ phiếu này có tất cả những đặc điểm của “một cổ phiếu chiến thắng”, hãy tìm kiếm điểm mở lại vị thế. - Bán khi có lãi:
Một khi mua cổ phiếu, có 2 tình huống cơ bản để bán để bảo vệ lợi nhuận. Lý tưởng nhất là bán cổ phiếu khi còn đang tăng mạnh, sau khi đã đạt mục tiêu và kỳ vọng. Cách thứ hai là bán khi cổ phiếu bị suy yếu, vì cổ phiếu khi đảo chiều giảm đến một mức giá nào đó sẽ là lời cảnh báo cho bạn.
Bán khi cổ phiếu tăng mạnh là một kỹ năng mà các NĐT chuyên nghiệp phải mất nhiều thời gian luyện tập mới có được. Điều quan trọng là nhận ra khi nào một cổ phiếu đang tăng quá nhanh và do đó dễ bị kiệt sức. Bạn có thể dễ dàng đóng vị thế khi vẫn còn nhiều người mua. Hoặc bán khi giá đổ nhào về điểm hòa vốn sau khi xuất hiện tín hiệu suy yếu đầu tiên. Cần có kế hoạch cho cả 2 trường hợp này.
1.3 Giữ quả bóng tennis và bán quả trứng gà
Điều quan trọng là cần học cách phân biệt sự khác nhau giữa hành vi giá bình thường và bất thường. Điều này giúp bạn xác định khi nào nên nắm giữ và khi nào nên thoát vị thế.
Sau khi cổ phiếu tăng giá, thỉnh thoảng có một đợt điều chỉnh ngắn hạn. Nếu cổ phiếu này đủ khỏe, đợt điều chỉnh sẽ ngắn và sớm gặp điểm hỗ trợ, và giá sẽ bị đẩy lên đỉnh cao mới chỉ trong vài ngày – nghĩa là nó nảy lên giống một quả tennis. Khối lượng giao dịch nên thu hẹp trong thời gian giá điều chỉnh và sau đó tăng lên khi cổ phiếu thiết lập đỉnh cao mới. Cổ phiếu đang được các tổ chức tích lũy mạnh luôn sớm tìm thấy điểm hỗ trợ trong những lần điều chỉnh đầu tiên, diễn ra trong vài ngày hoặc một tuần sau khi thoát ra khỏi nền giá.
Trong giai đoạn điều chỉnh nhẹ, bạn sẽ biết cổ phiếu này thực sự là gì. Liệu nó có nảy lên như một quả bóng tennis hay nằm bẹp dí như quả trứng gà.
1.4 Chuỗi tăng giá liên tục
Một đặc điểm khác cho thấy giá đang diễn ra theo đúng kế hoạch là số ngày tăng phải nhiều hơn số ngày giảm trong 1-2 tuần đầu tiên của đợt tăng.
Những cổ phiếu chiến thắng có những đặc điểm sau đây:
- Chuỗi tăng giá liên tục sau khi xuất hiện điểm phá vỡ.
- Số ngày tăng nhiều hơn số ngày giảm và số tuần tăng nhiều hơn số tuần giảm.
- Hành động quả bóng tennis – nghĩa là giá bật tăng một cách nhẹ nhàng sau khi kéo ngược.
- Khối lượng cao ở những ngày và tuần tăng giá so với những ngày và tuần giảm giá.
- Số phiên đóng cửa tốt (giá đóng cửa nằm ở nửa trên khung giá ngày) nhiều hơn số phiên đóng cửa xấu (giá đóng cửa nằm ở nửa dưới khung giá ngày).
1.5 Nếu mọi thứ không diễn ra theo kế hoạch
Những tín hiệu cho thấy giao dịch đang có vấn đề, đây là những mẹo giúp bạn nhanh chóng đóng vị thế hoặc giảm tỉ trọng – trong một số trường hợp là phải hành động trước khi giá chạm vào mức dừng lỗ.
- 3 con quạ đen đi kèm khối lượng cao đâm xuyên qua MA20
- Tăng giá với khối lượng thấp, giảm giá với khối lượng cao
- Break ra khỏi nền giá với khối lượng thấp nhưng sau đó giảm ngược trở lại với khối lượng cao
- Số ngày giảm nhiều hơn số ngày tăng
Thực ra có rất nhiều mô hình giá, các chỉ báo, hay mẫu hình nến,… báo hiệu cho một đợt điều chỉnh sắp tới, nhưng trong giới hạn bài viết này mình chỉ sẽ đề cập một vài phương pháp tác giả hay sử dụng trong cuốn sách này, các mẫu hình giá hay nến các bạn có thể tìm đọc trên trang blog này của mình.
1.6 Tư thế Squat và Bật Dậy
Mặc dù chúng ta đều muốn cổ phiếu chạy sau khi mua vào, nhưng cũng không nên vội vàng kết thúc giao dịch đó một cách không cần thiết. Một cổ phiếu không chạy giá ngay lập tức và không nhanh chóng đáp ứng mục tiêu giá của bạn không đồng nghĩa đó là một giao dịch thất bại.
Đôi khi một cổ phiếu phá vỡ xuyên qua điểm pivot nhưng nhanh chóng rơi về lại bên trong khung giá và đóng cửa thấp hơn đỉnh cao trong ngày – tôi gọi đây là tư thế Squat. Khi điều này xảy ra, tôi không vội vàng nhảy tàu ngay, tôi sẽ cố gắng chờ đợi ít nhất trong một hoặc hai ngày hay thậm chí một vài tuần để xem liệu cổ phiếu có xuất hiện giai đoạn mà tôi gọi là Bật Dậy hay không. Đây không phải là một quy tắc bất di bất dịch, một vài cổ phiếu sẽ mất thời gian khá lâu để bật dậy, trong khi một số khác sẽ thất bại và bạn phải thoát ra khỏi cổ phiếu đó.
Sau khi bạn mua, hãy cố gắng chờ đợi trong một hoặc hai tuần và có đủ không gian để chấp nhận những biến động giá bình thường (nằm trong giới hạn cắt lỗ). Nếu cổ phiếu xuất hiện tư thế Squat, đừng vội hoảng loạn, cho tới khi lệnh dừng lỗ của bạn chưa kích hoạt và không có nhiều sự vi phạm xuất hiện.
1.7 Tránh chu kỳ Do dự – Hối tiếc
Đầu cơ là dự đoán chuyển động sắp tới và sau đó chờ xem nó đúng hay sai. Bạn tuân thủ kế hoạch và thực hiện nó. Tiếp theo, sau khi giao dịch hoàn tất, bạn đánh giá kết quả, khắc phục nhược điểm của phương pháp, và quay trở lại với một kế hoạch tấn công mới.
Hãy LUÔN TUÂN THỦ KẾ HOẠCH, nếu bạn không có một kế hoạch thì cuối cùng bạn cũng sẽ phá hủy bản thân mà thôi. Bạn sẽ không thể quản trị nổi các chiến lược giao dịch – nên mua ở đâu, nên bán chỗ nào, có nên tiếp tục nắm giữ để tìm kiếm lợi nhuận lớn hay không – trừ khi bạn có một kế hoạch chi tiết bao gồm các tín hiệu xác nhận cho thấy giao dịch hoạt động đúng như kỳ vọng, và những vi phạm giúp bạn cảnh giác và điều chỉnh hành động một cách phù hợp.
Vì thế, hãy có một kế hoạch. Thành công của bạn tùy thuộc vào nó.
— KẾT THÚC PHẦN 1 —
HOÀNG AN PV 